دکل، یک سازه بلند بوده که معمولا به صورت خرپا (lattice tower) میباشد و از آن برای نگه‌داری خطوط پرفشار در بالای زمین (overhead power line) استفاده میشود.
دکل‌ها به صورت قطعات پیش ساخته قابل مونتاژ ساخته می‌شوند. متریال استفاده شده اغلب از آهن نوع ST۳۷ و در برخی قطعات برای مقاومت بیشتر از نوعST۴۴ یاST۵۲ استفاده میشود. قطعات دکل پس از ساخت جهت جلوگیری از خوردگی و زنگ زدگی گالوانیزه گرم میشود. پیچ و مهره‌های دکل‌ها اغلب از نوع پیچهای مقاوم A۳۲۵ یا معادل آن گرید ۸٫۸ بوده و به صورت گالوانیزه گرم استفاده میشود.
مبنای طراحی دکل‌ها بر اساس بار ناشی از باد خواهد بود. البته باید مقاومت و تغییرشکل آن برای بارهای ناشی از زلزله نیز کنترل گردد. در طراحی دکل‌ها از آئین‌نامه‌ها و استانداردهای متعددی استفاده میشود.
مبنای طراحی فونداسیون‌های دکلهای مخابراتی جهت لهیدگی و واژگونی استوار است. در استانداردها، برای فونداسیون‌ها حداقل عمق طی فرمول‌هائی تعریف شده با توجه به اینکه دکل‌ها در برابر وزش باد مستعد واژگونی هستند مقرون به صرفه‌ترین نوع فونداسیون‌ها فونداسیون‌های عمقی میباشد.
در دکلهای خودایستا بدلیل بروز کشش در یکی از پایه‌ها به صورت پاشنه‌ای و در دکلهای مونوپل بدلیل بروز گشتاور زیاد در پای دکل به صورت شمعی طرح میشود.
در زمین‌های سنگی به دلیل مشکلات حفاری فونداسیون‌ها به صورت سطحی و گسترده طرح میشود که به دلیل وزن بالای خود بتواند گشتاور ناشی از واژگونی را تحمل کند.
دکل هایی برای سیستم روشنائی
با توجه به گسترش ارتفاع سازه های مسکونی و غیر مسکونی موجود در شهرها و علی الخصوص در اطراف فرودگاه ها، سازمان هواپیمایی کشوری (ایکائو)، مجموعه قوانینی در این خصوص وضع نموده و استفاده از چراغ های هشدار دهنده در این اماکن رااجباری کرده است.
چراغ های دکل، کار اطلاع رسانی به انواع هواپیما و هلی کوپتر و آگاه سازی خطر را در مناطق شهری و غیر شهری انجام می دهند.
مشخصات فنی اجزاء کلی سیستم چراغ دکل
در حال حاضرروشنایی های نصب شده بر روی انواع دکل های مخابراتی و انتقال نیرو که بر حسب دستورالعمل سازمان هواپیمایی کشوری (ایکائو) مورد استفاده قرار می گیرند ، عموما به دو دسته برقی و یا خورشیدی تقسیم می گردند.
1- چراغ دکل برقی: در این نوع چراغ، انواع لامپ های موجود در بازار استفاده میگردد. لامپ های رشته ای ، لامپ های LED ، لامپ های Power LED و سایر نمونه های مشابه.
منبع تغذیه همه آنها جریان برق شهر و با ولتاژ 220 ولت می باشد.در این میان برخی سایت های مخابراتی از چراغ هایی با جریان 48 ولت نیز استفاده می نمایند. در اکثر چراغ های برقی اجبارا" باید از فتوسل های چدنی بزرگ استفاده گردد و همچنین سرقت و خرابی کابل و هزینه های تحمیلی بابت اصلاح و تعمیر آنها ، استفاده از این نوع چراغ را بسیار کاهش داده است.
2- چراغ دکل با منبع تغذیه خورشیدی: با گسترش استفاده از انرژی خورشیدی در کشورهای مختلف ، استفاده از چراغ دکل خورشیدی بعلت قیمت بسیار اقتصادی ، عدم نیاز به کابل و هزینه های مترتب بر آن و سهولت کارکرد آن مورد استقبال بسیار قرار گرفته است بطوریکه در حال حاضر شرکت رایتل بر روی تمامی دکل های خود از این نوع چراغ استفاده می کند. در این نوع چراغ دکل از پانل های سولار بعنوان جاذب انرژی خورشیدی استفاده شده و با استفاده از باتری جهت ذخیره سازی انرژی و همچنین سنسورهای مادون قرمز به جای فتو سل و لامپهای LED بعنوان منبع روشنایی استفاده میگردد. اکثر چراغ های دکل خورشیدی بصورت چشمک زن بوده که این امر باعث کاهش قابل توجه انرژی ذخیره شده در باتری میگردد.
- چراغ های دکل مورد استفاده می باید دارای گواهی حفاظت محیطی (IP) با متوسط حفاظت 55 باشند.
- از بلور یا شیشه بعنوان طلق چراغ به علت عیوب فراوان مانند سنگینی بیش از حد ، شکستگی آسان و خطرات ناشی از سقوط احتمالی آنهاجای خود را به استفاده از طلق های پلی کربنات خود رنگ و نشکن داده که دارای عمر حداقل هفت ساله بوده و در مقابل تغییرات آب و هوایی بسیار مقاوم می باشند.
- بدنه چراغ دکل باید از جنس فلز بوده که استفاده از چدن بعلت وزن زیاد و خاصیت شکنندگی خیلی بالا و استفاده از آلومینیوم نیز بعلت خاصیت انتقال حرارتی بسیار بالای این فلز و ترد بودن آن عملا جای خود را به فولاد داده است.استفاده از رنگ مناسب با قدرت پوشش بالا از موارد مورد لزوم چراغ های دکل میباشد.
- سایر مشخصه های چراغ های دکل میباید بر اساس دستورالعمل های ایکائو صورت پذیرد.
دکل دوربین مداربسته
علاوه بر دکل های مخابراتی و دکل های برق و سیستم های روشنایی، یکی از تجهیزات دوربین مداربسته، دکل می باشد.
دکل دوربین مداربسته به طور معمول جهت افزایش مقدار برد دید دوربین مداربسته و یا برای جلوگیری از دسترسی افراد و یا ایجاد زاویه جهت دید مناسب تعبیه شده است.
جنس انواع دکل دوربین مداربسته با یکدیگر فرق دارد و با توجه به کاربری آن و یا محدوه قیمت دارای تفاوت زیادی باهم هستند.
دکل های دوربین مداربسته به طور معمول از جنس آهن است و دارای روکش گالوانیزه و یا بدون روکش می باشند البته در شرایط خاص دکل می تواند از انواع آلومینیوم و یا دیگر آلیاژ ها باشد.
با توجه به این مورد که استفاده نمودن از آهن گالوانیزه در ساخت دکل بر مقدار هزینه می افزاید چناچه دکل در محیطی غیر مرطوب استفاده شود از آهن سیاه بدون روکش نیز استفاده کرد. باید توجه داشت چناچه از آهن بدون روکش استفاده می شود باید قبل از نصب آن با روکش ضد زنگ پوشیده شود. عموما توصیه می شود از دکل های بدون روکش جهت ارتفاع بالاتر از 4 متر استفاده نشود.
در پایان به این نکته اشاره میشود ایران دکل به عنوان یکی از قدیمی ترین و پرافتخارترین تولیدکنندگان انواع دکل های مخابراتی از قبیل دکل خود ایستا ،مهاری ،منوپل و پایه دوربین و روشنایی و سایر سازه های فلزی توانسته علاوه بر تامین بخشی از نیاز های داخلی صادرات دکل های مخابراتی را به کشورهای منطقه داشته باشد .