آشنایی با کابل های سکتور

آشنایی با کابل های سکتور

کابل های سکتور با هادی سکتور ( قطاعی ) به گروهی از کابل های قدرت گفته می شود که  برای تامین انرژی الکتریکی  در فضای باز ، زیر خاک ، درون آب ، داخل ساختمان ، کانال های کابل کشی ، نیروگاه ها ، مصارف صنعتی ، در مراکز توزیع و هم چنین شبکه های مصرف و در مکان هایی که احتمال آسیب مکانیکی به کابل وجود ندارد به کار می روند .

هادی کابل های سکتور

جنس هادی در کابل های قدرت از نوع  مس آنیل شده گروه ۱ ( تک مفتولی ) ، گروه ۲ ( تابیده شده منظم ) یا گروه ۵ ( قابل انعطاف یا افشان ) است اما در کابل های سکتور هادی از نوع گروه ۲  می باشد . در این کلاس از هادی ها رشته های هادی به دور یک رشته میانی ساخته می شود . لایه های متمرکزی که بر روی یک رشته میانی تابیده می شود به ترتیب ۶ ، ۱۲ ، ۱۸ ، ۲۴ ، ۳۰ ، ۳۶ و ۴۲ رشته دارند . در بیشتر این نوع از رساناها تاب هرلایه به صورت وارونه به لایه زیرین پیچیده می شود تا رسانا ساختمان استحکام بیشتری پیدا کند .

هادی های تابیده شده فشرده سکتور شکل دارای همان ویژگی هادی های گرد فشرده تابیده شده می باشند و هر مطلبی که در مورد هادی های گرد فشرده گفته شد در مورد هادیهای سکتور نیز صدق می کند ، از جمله می توان به ضریب پرکنندگی ، ضریب فشردگی ، قطر رشته های مفتول و غیره اشاره نمود ، با این تفاوت که شکل هادی دیگر گرد نیست بلکه به صورت سکتور است .
سکتور یا قطاع قسمتی از یک دایره کامل است که از یک طرف به محیط دایره با طول کمان مشخص و از طرفی دیگر همانند مثلث به مرکز دایره ختم می شود که در بخش مرکزی زاویه ای را تشکیل می دهد که اندازه آن به تعداد و سطح مقطع هادی ها بستگی دارد .

 
نحوه تولید هادی سکتور

در صورتی که طول تاب هادی بیشتر از حد معینی نشود می توان هادی های سکتور را به صورت هم جهت به هم تابید . شکل سکتور امروزه بیشتر از راه عبور دادن هادی ها از غلتک های شکل دهنده صورت می گیرد که ترجیحاً در هر لایه به غیر از لایه اول اعمال می شود .
معمولاً در مورد هادی های تا سطح مقطع ۷۰ میلیمتر مربع عملیات سکتور کردن به صورت مستقیم صورت می گیرد اما در مورد سطوح مقاطع بالاتر با چرخش غلتک های نورد سکتور سکتور کردن به صورت اسپیرال صورت انجام می شود , به شکلی که جهت اسپیرال و تاب هادی با هم یکسان است و طول هر پیچش اسپیرال نیز با طول تاب رشته ها در مرحله کابل کردن مساوی است . میزان فشردگی از لایه بیرونی به لایه داخلی افزایش می یابد به طوری که حداکثر فشردگی در لایه بیرونی رخ می دهد .
هادی های سکتور به وسیله دستگاهی به نام تابنده استرندر تابیده و ساخته می شود.

 
ساختار کابل سکتور

کابل های سکتور با توجه به استاندارد ملی ایران شماره ۱-۳۵۶۹ ISIRI  و یا استاندارد بین المللی  IEC 60502-1  با ولتاژ نامی ۱۰۰۰/۶۰۰ ولت تولید می شوند و باید دارای مشخصات عمومی زیر باشند :

• هادی : مس آنیل شده کلاس ۲ ( نیمه افشان ) مطابق با استاندارد ملی۳۰۸۴ ISIRI ( IEC 60228 )
• عایق : آمیزه PVC نوع A و XLPE
• روکش میانی : نوار پلی پروپیلن و آمیزه PVC اکسترود شده ( در کابل های زره دار )
• روکش نهایی : آمیزه PVC نوع ST1
• این نوع از کابل ها با هادی آلومینیوم ، مطابق با استاندارد ملی ایران شماره ۳۰۸۴ ISIRI  قابل تولید و عرضه می باشند . همچنین استفاده از عایق XLPE علاوه بر ویژگی های ممتازی همچون تحمل دمایی بالا ، مقاومت در برابر سایش ، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و دفع حرارتی بهتر طول عمر کابل را به صورت قابل توجهی در مقایسه با آمیزه PVC افزایش می دهد.

 
ویژگی مواد اولیه مصرفی کابل سکتور :

کیفیت مواد اولیه مصرفی در ساخت کابل های سکتور مانند سایر محصولات سی و کابل اهمیت ویژه ای دارند . بر این اساس در تولید این محصولات عمدتا” از مس با خلوص ۹۵/۹۹ درصد استفاده
 شده و  همچنین کلیه آمیزه های پلیمری مورد استفاده باید کیفیت مناسبی مطابق الزامات استاندارد داشته باشند .
همان طور که گفته شد در کابل های سکتور عایق عمدتا” از جنس آمیزه PVC نوع A  می باشد که بر اساس الزامات استاندارد ملی ایران شماره ۱-۳۵۶۹ بیشترین دمای هادی با این نوع عایق در شرایط کارعادی ۷۰ درجه سانتیگراد بوده و  دارای ویژگی های زیر می باشد :
همچنین روکش در کابل های سکتور از نوع آمیزه PVC نوع ST1  که بر اساس الزامات استاندارد ملی ایران شماره ۱-۳۵۶۹ بیشترین دمای هادی با این نوع عایق در شرایط کارعادی ۷۰ درجه سانتیگراد بوده و  دارای ویژگی های زیر می باشد :

ویژگی بسته بندی کابل های سکتور :

با توجه به اینکه نحوه بسته بندی به ویژه کیفیت قرقره های مورد استفاده نقش موثری در حفظ کیفیت کابل حین فرآیند حمل و نقل و تحویل به مصرف کننده دارد  ،  از این رو در بسته بندی کابل های سکتور ویژگی های بسیاری در نظر گرفته می شود .

از جمله این ویژگی ها می توان موارد زیر را نام برد :

• استفاده از قرقره های با کیفیت و استحکام مناسب مطابق با استانداردهای مورد نظر
• ارزیابی و بررسی کیفیت قرقره ها از لحاظ عدم وجود پلیسه ، ناصافی ، عدم استحکام ، پوشش رنگ مناسب .
• استفاده از پوشش پلاستیکی بر روی سطح خارجی کابل بسته بندی شده برای جلوگیری از نفوذ گرد و خاک و رطوبت .
• استفاده از شیت پلاست جهت جلوگیری از ایجاد صدمات مکانیکی به سطح کابل بسته بندی شده .
• چسباندن پلاک مشخصات بر روی قرقره های محصول .
• استفاده از پوشش مخصوص در انتهای کابل به منظور جلوگیری از ورود رطوبت به داخل کابل .

 
کنترل کیفیت کابل سکتور :

با توجه به اینکه کابل های سکتور عمدتا” برای انتقال نیرو در مکان های صنعتی و مراکز توزیع به کار برده می شوند به همین منظور مانند دیگر محصولات سیم و کابل باید در آزمایشگاه و با استفاده از تجهیزات مناسب از نظر ویژگی های الکتریکی و مکانیکی بررسی شوند . همینطور برای اطمینان از کیفیت عایق و فرآیند تولید باید آزمون استحکام دی الکتریک بر روی تمامی محصولات بسته بندی شده بر روی قرقره انجام شود . در این آزمون با اعمال ولتاژ ۵/۳ کیلوولت AC و یا ۴/۸ کیلوولت DC بر روی کابل به مدت ۵ دقیقه هیچگونه شکست عایق و انتقال ولتاژ بین عایق ها نباید مشاهده شود . با انجام این تست و اطمینان از کیفیت عایق ، محصول آماده نصب و بهره برداری خواهد بود .