چاه ارت را بايد در جاهايی كه پايين‌ترين سطح را داشته و احتمال دسترسی به رطوبت حتی الامكان در عمق كمتری وجود داشته باشد و يا در نقاطی كه بيشتر در معرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمينهای چمن ، باغچه‌ها و فضاهای سبز حفر نمود.
ب ـ عمق چاه
با توجه به مقاومت مخصوص زمين ، عمق چاه از حداقل 4 متر تا 8 متر و قطرآن حدودا 80 سانتيمتر می تواند باشد. در زمين هايی كه با توجه به نوع خاك دارای مقاومت مخصوص كمتری هستند مانند خاكهای كشاورزی و رسی عمق مورد نياز براي حفاری كمتر بوده و در زمينهای شنی و سنگلاخی كه دارای مقاومت مخصوص بالاتری هستند نياز به حفر چاه با عمق بيشتر می باشد. برای اندازه گيری مقاومت مخصوص خاك از دستگاههای خاص استفاده می گردد. در صورتی كه تا عمق 4 متر به رطوبت نرسيديم و احتمال بدهيم در عمق بيشتر از 6 متر به رطوبت نخواهيم رسيد نيازی نيست چاه را بيشتر از 6 متر حفر كنيم . بطور كلی عمق 6 مترو قطر حدود 80 سانتيمتر برای حفر چاه پيشنهاد می گردد.
محدوده مقاومت مخصوص چند نوع خاك در جدول زير آمده است.
|
نوع خاك |
|
| باغچه‌ای |
5 الی 50 |
|
رسی |
8 الی 50 |
| مخلوط رسی ، ماسه‌ای و شنی |
25 الی 40 |
| شن و ماسه |
60 الی 100 |
| سنگلاخی و سنگی |
200 الی 10000 |
ج ـ مصالح مورد نياز
مصالح مورد نياز و مشخصات آن برای اجرای چاه ارت ( روش عمقی ) در جدول زير آمده است.
|
ردیف
|
نوع جنس
|
محل مصرف
|
توضیحات
|
|
1
|
ميله برقگير
|
دکل صاعقه کیر
|
ميله برقگير به طول 5/1متر و قطر آن16 ميليمتر وجنس آن مس خالص و نوك تيزباشد
|
|
2
|
بست ميله برقگير به سيم ارت
|
دکل صاعقه کیر
|
جهت اتصال ميله برقگير به سيم ارت در نقاطی كه ارتفاع دكل حدودا 20 متر باشد
|
|
3
|
يوبوليت
|
دکل صاعقه کیر
|
جهت استفاده در ميله برقگير
|
|
4
|
بست سيم به دكل
|
دکل صاعقه کیر
|
سيم نمره 50 را به اندازه های لازم بريده و رشته رشته كرده جهت اتصال سيم ارت به دكل استفاده می نمائيم
|
|
5
|
تسمه آلومينيومی يا مسی
|
دکل صاعقه کیر
|
در اندازه 3*30*100 ميليمتر عدد بكار گيری با يوبوليت جهت بستن ميله برق گير در دكل های مهاری
|
|
6
|
سيم مسی نمره 50 متر
|
کل سیستم به تناسب دستگاهها
|
7 رشته
|
|
7
|
كابلشو نمره 50
|
دکل صاعقه کیر
|
جهت اتصال سيستم ارت به شينه داخل سايت و يا اتصال پای دكلهای مهاری و خود ايستا به سيستم ارت
|
|
8
|
لوله پلی اتيلن 10 اتمسفر
|
جهت پوشش سیمها
|
براي ايجاد پوشش عايق روی سيم مسی در محوطه و محل تردد
|
|
9
|
بست لوله پلی اتيلن همراه پيچ و رولپلاك
|
جهت اتصال لوله پلی اتیلنی به دیوار
|
جهت اتصال لوله پلی اتيلن به ديوار
|
|
10
|
پودر انفجاري cadweld
|
چاه ارت و دکل صاعقه کیر و...
|
جهت جوش دادن سيم به صفحه يا سيم به ميله ROD يا اتصال سيمها به يكديگردر نقاطی كه دسترسی به جوش نقره يا جوش برنج وجود ندارد .
|
|
11
|
شينه مسی به ابعاد 3*30*250 ميليمتر
|
جهت نصب سیستم به دستگاهها
|
براي نصب در داخل سايت و اتصال دستگاهها به آن
|
|
12
|
صفحه مسی 5.*50*50
|
چاه ارت
|
مورد استفاده در روش عمقی ***
|
|
13
|
مقره همراه پيچ و رولپلاك
|
کل سیستم به تناسب دستگاهها
|
جهت اتصال شينه مسی به ديوار
|
|
14
|
پيچ و مهره نمره 8 با واشر فنری و تخت
|
کل سیستم به تناسب دستگاهها
|
جهت استفاده شينه مسی – پليت-شينه پای دكل و …
|
|
15
|
بست سيم به صفحه مسی
|
چاه ارت
|
به منظور محكم كردن اتصال سيم روي صفحه مسی
|
|
16
|
بست دو سيم نمره 50
|
چاه ارت
|
جهت اتصال دو سيم نمره 50 روی زمين
|
|
17
|
پليت مخصوص اتصال ميله برقگير به دكل
|
دکل صاعقه کیر
|
برای دكل های خود ايستای 60متری استفاده مي گردد.
|
|
18
|
شينه مسی مخصوص پای دكل 3*30*100
|
دکل صاعقه کیر
|
براي وصل نمودن پاي دكل هاي خود ايستای 60متری به سيستم ارت
|
|
19
|
ميله ROD
|
در روش سطحی
|
در روش سطحی استفاده مي گردد.
|
|
20
|
بست مربوط به سيم مسی و ميله ROD
|
در روش سطحی برای دکل صاعقه کیر
|
براي اتصال سيم به ميله برقگير ياROD
|
|
21
|
كرپی ابروئی همراه پيچ و مهره
|
در روش سطحی برای دکل صاعقه گیر
|
براي بستن ميله برقگير به دكل های 100 فوتی و دكل های خود ايستای لوله ای
|
|
22
|
بنتونيت اكتيو كيلو(300الی450kg )
|
چاه ارت و روش سطحی
|
براي روش عمقی و سطحی
|
|
23
|
بست ميله برقگير به پليت
|
دکل صاعقه کیر
|
جهت اتصال ميله برقگير به پليت در دكلهای خود ايستای 60متری
|
*** صفحه مسی به ابعاد 5/.*40*40 سانتيمتر برای مناطق شمالی كشور و 5/0*50*50 سانتيمتر برای مناطق نيمه خشك مانند تهران و 5/0*70*70 سانتيمتر برای مناطق كويری استفاده شده و محصول كارخانه مس شهيد باهنر باشد . از صفحه مسی با ضخامت 3 يا 4 ميليمتر نيز می توان استفاده نمود.
د ـ اتصال سيم به صفحه مسی
اتصال سيم به صفحه مسی بسيار مهم می باشد و هرگز و در هيچ شرايطی نبايد اين اتصال تنها با استفاده از بست ، دوختن سيم به صفحه و يا … برقرار گردد. بلكه حتما بايد سيم به صفحه جوش داده شود و برای استحكام بيشتر با استفاده از 2 عدد بست سيم به صفحه ( رديف 15 جدول مصالح مورد نياز ) بسته شده و محكم گردد. براي جوش دادن قطعات مسی به يكديگر از جوش برنج يا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به اين نوع جوش از جوش (Cadweld) استفاده گردد .
ه ـ حفر چاه ارت
با توجه به شرايط جغرافيايی منطقه چاهی با عمق مناسب و در مكان مناسب (با توجه با راهنمای انتخاب محل چاه ارت ) حفر گردد. شياری به عمق 60سانتيمتر از چاه تا پای دكل برای مسير سيم چاه ارت تا برقگير روی دكل همچنين براي سيم ارت داخل ساختمان حفر نمائيد. در صورتی كه مسير 2 سيم مشترك باشد بهتر است مسير دو سيم ايزوله گردند. همينطور مسير سيمها بايد كوتاهترين مسير بوده و سيم ميله برقگير و ارت حتی الامكان مستقيم و بدون پيچ و خم باشد و نبايستی خمهای تند داشته باشد و در صورت نياز به خم زدن سيم در طول بيش از 50 سانتيمتر انجام گردد.
و ـ پر نمودن چاه ارت
1- ابتدا حدود 20 ليتر محلول آب و نمك تهيه و كف چاه می ريزيم بطوريكه تمام كف چاه را در برگيرد بعد از 24 ساعت مراحل زير را انجام می دهيم .
2- به ارتفاع 20 سانتيمتر از ته چاه را با خاك رس و يا خاك نرم پر می نمائيم.
3- به مقدار لازم (حدود 450كيلو گرم معادل 15 كيسه 30 كيلو گرمی) بنتونيت را با آب مخلوط كرده و بصورت دوغاب در مياوريم و مخلوط حاصل را به ارتفاع 20 سانتيمتر از كف چاه می ريزيم هر چه مخلوط حاصل غليظ تر باشد كيفيت كار بهتر خواهد بود.
4- صفحه مسی را به 2 سيم مسی نمره 50 جوش می دهيم اين سيمها يكي به ميله برقگير روی دكل و ديگری به شينه داخل ساختمان خواهد رفت بنابراين طول سيم ها را متناسب با طول مسير انتخاب می نمائيم.
5- صفحه مسی را بطور عمودی در مركز چاه قرار می دهيم.
6- اطراف صفحه مسی را با دوغاب تهيه شده تا بالای صفحه پر می نمائيم.
7- لوله پليكای سوراخ شده را بطور مورب در مركز چاه و در بالای صفحه مسی قرار می دهيم و داخل لوله پليكا را شن می ريزيم تا 50 سانتيمتر از انتهای لوله پر شود اين لوله برای تامين رطوبت ته چاه می باشد و در فصول گرم سال تزريق آب از اين لوله بيشتر انجام می گردد. لازم بذكر است در مواردی كه چاه ارت در باغچه حفر شده باشد و يا ته چاه به رطوبت رسيده باشد و يا كلا در جاهايی كه رطوبت ته چاه از بالای چاه يا از پايين چاه تامين گردد نيازی به قراردادن لوله نمی باشد .
8- بعد از قراردادن لوله پليكا به ارتفاع 20 سانتيمتر از بالای صفحه مسی را با دوغاب آماد شده پر می نمائيم.
9- الباقی چاه را هم تا 10 سانتيمتر بر سر چاه مانده ، با خاك معمولی همراه با ماسه يا خاك سرند شده كشاورزی پر می نمائيم و 10 سانتيمتر از چاه را برای نفوذ آب باران و آبهای سطحی به داخل چاه با شن و سنگريزه پر می نمائيم . روی چاه مخصوصا در مواقعی كه از لوله پوليكا استفاده نمی گردد نبايد آسفالت شده و يا با سيمان پر گردد.
10- داخل شيار های حفاری شده را با خاك سرند شده كشاورزی يا خاك نرم معمولی و يا خاك معمولی مخلوط با بنتونيت پر نمائيد.
ز ـ نصب شينه و ميله برقگير
شينه داخل ساختمان بايد توسط مقره هایی از ديوار ساختمان ايزوله گردد. قطر و طول شينه بستگی به تعداد انشعابات داخل ساختمان دارد .(تمامی تجهيزات داخل ساختمان بايستی بطور جداگانه و موازی به اين شينه متصل گردد.) در حالتيكه دكل روی ساختمان قرار داشته باشد سيم ميله برقگير نبايستی از داخل ساختمان برده شود بلكه بايد خارج از ساختمان سيم كشيده شود و همينطور مسير عبوری سيم ارت به داخل ساختمان تا شينه ورودی ساختمان بايد عايق دار باشد.
در پای دكل توسط بست ، سيم ميله برقگير به يكی از پايه های دكل خيلی محكم متصل شود و تا بالای دكل به ميله برقگير متصل گردد. لازم بذكر است مسير ميله برقگير از كابلهايی كه به آن ها می روند بايد جدا باشد .